Dzisiejszy wpis będzie trochę inny, ponieważ będzie to wywiad z lek. wet. Michałem Sorgowickim, prowadzącym kanał YouTube „Weterynarz w sieci”. Tematem wywiadu będzie szczepienie psa. Jest to bardzo istotny zabieg, który każdy właściciel psa musi się zainteresować.
Każdy właściciel psa, który jest świadomy ilości obowiązków podczas posiadania zwierzaka, podejmuje wszelkie działania, które mają zapewnić odpowiedni standard i poziom życia naszego pupila. Będzie to skutkować prawidłową kondycją oraz bardzo prawdopodobne, że najlepszym stanem zdrowia. Jest takie stare oraz bardzo dobrze trafne powiedzenie, które jest wszystkim znane i mówi ono, że ‘lepiej zapobiegać niż leczyć’. Oczywiście bez żadnych wątpliwości wydaje się to jedynym rozsądnym oraz mądrym działaniem posiadacza czworonoga. Wiadomo, że jeśli jest okazja, aby uniknąć jakieś zagrożenie to lepiej z tego skorzystać dla dobra naszego przyjaciela. Nie ma potrzeby narażać swojego zwierzaka na niepotrzebne cierpienie oraz ból, nieprzyjemne i dokuczliwe objawy chorobowe, a czasami nawet ryzyko śmierci. Skoro jest sposób, aby wyeliminować to ryzyko prawie do zera to czemu by tego nie zrobić.
Nie jest żadną nowością to, że życie opiekuna psa wiąże się nie tylko z przyjemnościami i szczęściem, ale też ze zobowiązaniami.
Jeden z wielu obowiązków to to, że należy przestrzegać terminów szczepień, które zaleci weterynarz. Niektóre szczepienia dla psa są obowiązkowe. Warto dowiedzieć się co ile trzeba je powtarzać. Myślę, że każdy właściciel futrzaka chce, aby jego przyjaciel był zdrowy i szczęśliwy. Niestety niebezpieczeństwo, które jest związane z zakażeniem groźnymi chorobami jest bardzo wysokie. Dlatego, aby się przed nimi uchronić najlepiej wykonać serię szczepień. Poleca się to zrobić jeszcze wtedy, kiedy nasz psiak jest szczeniakiem. Każdy obecny oraz przyszły właściciel czworonoga powinien mieć świadomość jakie są terminy szczepień młodego pieska. Wszyscy kochamy nasze futrzaki, ale niestety nie wszyscy pamiętają o szczepieniach, które są naprawdę ważną rzeczą. Niektóre osoby twierdzą, że pupil, który jest trzymany w domu lub na podwórku nie potrzebuje szczepień. Jest to bardzo niedobre a w zasadzie naganne podejście, szczególnie, że jest to szkodliwe dla zdrowia zwierzaka. Na szczęście szczepień w okresie młodości jest niewiele, a w następnych latach życia wystarczy po prostu je odnawiać raz w roku. Warto zaznaczyć, że nie jest to duży problem, dodatkowo same zastrzyki nie są zbyt drogie.
Zajmiemy się najważniejszymi informacjami takimi jak: Kiedy szczepić psa, jakie są ceny szczepień i na co w ogóle trzeba szczepić psa. Przejdźmy do wywiadu.
Prozwierz: Witaj Michale, dziękuję Ci za wywiad. Zanim przejdziemy do kwestii szczepienia psów – powiedz proszę czym się dokładnie zajmujesz.
Michał: Cześć. Jestem lekarzem weterynarii z 6-letnim doświadczeniem w pracy że zwierzętami towarzyszącymi. Jestem też członkiem Rady Opolskiej Izby Lekarsko-Weterynaryjnej, a także urzędowym lekarzem weterynarii wyznaczonym do prowadzenia obserwacji w kierunku wścieklizny.
Kiedy pies powinien być szczepiony?
Kiedy to osoba staje się właścicielem psa, zaczyna się szereg obowiązków. Wyprowadzanie psa na spacery, odpowiednia dieta, sprzątanie i sprawy zdrowotne. Sam byłem w tym miejscu, kiedy to Bandzior stał się członkiem rodziny i pierwsza moja zagwostka była „kiedy mam zaszczepić psa”? Co na to specjalista weterynarii?
Żeby odpowiedzieć na pytanie kiedy powinien być szczepiony pies musimy odpowiedzieć sobie na pytanie po co tak właściwie to robimy. Szczepimy nasze zwierzęta, aby zwiększyć ich szanse na to, aby przeżyły kontakt z patogenami, które w innym przypadku stanowią poważne zagrożenie dla ich zdrowia i życia.
Rozróżnić musimy dwa, a może nawet i trzy okresy w życiu zwierzaka.
- Wiek szczenięcy – trwający do około roku jego życia
- Wiek dorosły – w zależności od rasy trwający mniej więcej od 8 do 10 roku życia
- Wiek starczy – tu nie ma zaskoczenia, mniej więcej między 8-10 latami, a końcem życia
Co przed szczepieniem?
Przed zaszczepieniem czworonoga wybrany przez nas weterynarz wykonuje badanie kliniczne, czyli ocenia to jaki jest stan zdrowia zwierzęcia. Oczywiście z właścicielem pupila jest przeprowadzany krótki wywiad, dzięki któremu dowie się, jaki tryb życia prowadzi nasz przyjaciel. Dzięki temu lekarz weterynarz jest w stanie odpowiednio dobrać poszczególne szczepienia dodatkowe. Psiak, który wybiera się na szczepienie, musi być zdrowy oraz dodatkowo także odrobaczony (co najmniej 7 dni przed wykonaniem szczepienia i nie dłużej niż 3 miesiące).
Odrobaczanie psiaka
Aby po wykonywanym szczepieniu były widoczne skutki to szczepiony pupil musi być przede wszystkim zdrowy. Dlatego etapem, którego nie można pominąć przed rozpoczęciem szczepień jest odrobaczanie czworonoga. Niestety pasożyty mogły być przekazane młodym pieskom z mlekiem matki. Istnieje prawdopodobieństwo, że mogły też zostać załapane przy wielu innych wydarzeniach. Tak naprawdę proces odrobaczania naszego przyjaciela rozpoczyna się już od ok. 3 tygodnia życia szczeniaka. Kolejne zabiegi są przeprowadzane po 5 tygodniu życia oraz po 8 i 11. Za każdym razem odrobaczanie musi być konsultowane z weterynarzem naszego czworonoga, który przepisze preparat idealnie dobrany dla naszego pupila. Odrobaczanie zwierzaków jest zaraz obok szczepień bardzo ważnym aspektem podczas dbania o zdrowie naszych psiaków. Na szczęście podany środek farmakologiczny niszczy te stadia pasożyta, które w momencie podania preparatu znajdują się w jelicie. Niestety profilaktyczne odrobaczanie nie zabezpiecza zwierzaka przed inwazją pasożytów. Mogą one powracać, ale zabieg znacznie zmniejsza negatywne skutki ich ewentualnego bytowania. Preparatów przeznaczonych tylko do odrobaczenia jest na rynku bardzo dużo. Można je stosować z różna częstotliwością oraz w przeróżniej postaci (np.: tabletki, pasty). Najlepszą opcją jest poradzić się swojego lekarza weterynarii, którym preparatem i jak często odrobaczać swojego czworonoga.
Czy coś może pójść nie tak jak ma być?
Znaczna większa część psiaków dosyć dobrze reaguje na podanie szczepionki. Jednak zdarzają się mniej oraz bardziej poważne reakcje niepożądane lub alergiczne. Powodem wystąpienia tak negatywnych skutków po zaszczepieniu są często np.: podanie zastrzyku w nieprawidłowy sposób lub błędne przeprowadzenie zabiegów z kalendarza szczepień, nadwrażliwość (alergia psiaka) na składnik, które znajdują się w szczepionce lub słaby układ immunologiczny zwierzęcia. W przypadku jeśli wystąpi jakiś negatywny objaw musimy natychmiast skontaktować się z naszym lekarzem weterynarii, ponieważ zdarzają się tak bardzo ostre reakcje, że mogą się nawet skończyć śmiercią zwierzaka. Najczęściej spotykane reakcje niepożądane to: np.: apatia, senność, utrata apetytu, gorączka, wymioty i biegunka, bolesność w miejscu iniekcji, ropnie, zaburzenia koordynacji ruchowej, obrzęk pyska i ślinotok, agresja, miejscowe podrażnienie. W przypadku wystąpienia któregokolwiek w wymienionych objawów należy skontaktować się z lekarzem weterynarii oraz poprosić o zmianę szczepionki w przyszłości. Jednak trzeba wyraźnie zaznaczyć , że bardzo silne reakcje alergiczne, które kończą się śmiercią, zdarzają się relatywnie rzadko i są raczej niespotykane.
Szczepienia psa w wieku szczenięcym
Pierwsze szczepienia szczeniąt powinny być wykonane między 6, a 8 tygodniem życia z tym zastrzeżeniem, że przed 8 tygodniem życia należy używać szczepionek przeznaczonych dla zwierząt w tym wieku (typu Puppy). Szczepimy wtedy przeciwko nosówce i parvowirozie. Badania wykazały, że poziom odporności matczynej w tym czasie u połowy szczeniąt był na poziomie niewystarczającym do zapewnienia im skutecznej ochrony przed patogenami. Dlatego też ten czas wyznaczono jako termin pierwszego szczepienia.
Kolejne szczepienie należy wykonać po kolejnych 3-4 tygodniach od pierwszego szczepienia. Dlaczego? Dlatego, że odporność po pierwszym szczepieniu będzie wytwarzać się około 3-4 tygodnie. Ma to również swoje odbicie w poziomach odporności matczynej, czyli tej, które zwierzę otrzymało wraz z pierwszym pokarmem, jaki pobrało w pierwszych godzinach swojego życia. Wtedy około 70-75% szczeniąt nie posiadało już odporności matczynej. Aby skutecznie zabezpieczyć je przed chorobami, wyznaczono tu termin drugiego szczepienia. Najczęściej rozszerza się to podstawowe szczepienie przeciwko nosówce i parvowirozie o zakaźne zapalenie tchawicy i oskrzeli. Można dołączyć wtedy również szczepienie przeciwko chorobie Rubartha i parainfluenzie.
Kolejne szczepienie lub szczepienia robimy po kolejnych 3-4 tygodniach. Najważniejsze, aby ostatnie szczepienie miało miejsce po 14. tygodniu życia. Wtedy to odporności matczynej nie ma 99% szczeniąt, tak więc to szczepienie powinno wytworzyć odporność na wystarczającym poziomie, aby zabezpieczyć zwierzaki przed chorobami, które z bardzo dużym prawdopodobieństwem mogłyby doprowadzić do ich śmierci.
Szczepienie przeciwko wściekliźnie jest obwarowane prawem i właściciel ma obowiązek wykonać je w momencie, kiedy zwierzę ukończy 3 miesiące i właściciel ma na to 30 dni. Tak więc, jeżeli Twój pies urodził się 3 maja, to 3 miesiące skończy w 3. sierpnia, więc musisz go zaszczepić do 2. września i powtarzać to szczepienie co roku.
Warto wiedzieć, że Polska nie jest krajem urzędowo wolnym od wścieklizny (w ostatnich 10 latach były pojedyncze przypadki tej choroby wśród zwierząt na terenie naszego kraju), dlatego też mamy obowiązek szczepić nasze psy co roku. W niektórych landach niemieckich szczepienia przeciwko wściekliźnie wymagane są raz na trzy lata. Te landy mają status wolnych od tego patogenu, dlatego też mogą mieć luźniejsze zasady dotyczące tego problemu. Dlaczego 3 lata? Bo tyle mniej więcej utrzymuje się odporność przeciwko tym chorobom.
Szczepienia psa w wieku dorosłym
Częstotliwość szczepień i to przeciwko jakim chorobom będziemy danego psa starali się ochronić będzie bardzo mocno zależeć od tego w jakim środowisku żyje, jaki jest jego styl życia (własne ogrodzone duże podwórko lub większy areał, czy konieczność wychodzenia na spacery w miejsca, gdzie robią to wszyscy psiarze).
Póki co nie dokopałem się do dokładnych badań dotyczących ile utrzymuje się odporność poszczepienna u psów, ale na podstawie artykułu prof. Tadeusza Frymusa, gdzie powołuje się on na badania u psów żyjących w bardzo odizolowanym środowisku, można stwierdzić, że odporność po szczepieniu powinna utrzymywać się do 3 lat po nim.
- Dlatego też jeżeli pies chodzi do psich parków, żyje w środowisku gdzie jest sporo dzikich gryzoni i często jeździ na wystawy, to ryzyko tego, że dorwie jakąś nieprzyjemną chorobę jest wysokie. Dlatego też takiego psa zalecałbym szczepić nawet co roku, a przeciwko kaszlowi kennelowemu nawet co 6 miesięcy.
- Jeżeli psiak chadza na spacery i od czasu do czasu spotka się z jakimś kolegą czy koleżanką, to wtedy szczepienie raz na 2 lata powinien być wystarczający
- Jeżeli psiak ma swój własny wybieg i kontakt z innymi psami ogranicza się do wizyty raz do roku u weterynarza na szczepieniu przeciw wściekliźnie, to wtedy szczepienie raz na trzy lata powinno zapewnić mu wystarczającą ochronę.
Najlepiej poradzić się swojego lekarza weterynarii, który pracuje na danym terenie. Będzie on bardziej zorientowany ws. zagrożeń dla zdrowia psiaków, które są częstsze w jego okolicy.
Szczepienia psa w wieku starczym
W przypadku psów w wieku starszym możemy zrezygnować ze szczepień przeciwko chorobom zakaźnym, przeciwko którym szczepiliśmy go przez całe życie. Dlaczego? Bo te choroby atakują głównie osobniki młodsze, których układ odpornościowy nie jest tak dobrze przygotowany napotkanymi przez całe życie patogenami i szczepieniami, które były wykonywane regularnie przez całe jego życie.
Prawdą jest, że układ odpornościowy zwierząt starszych może być słabszy niż u zwierząt w kwiecie wieku. Słabszą może być również odpowiedź na szczepionkę, czyli wytworzenie odporności poszczepiennej. W chwili obecnej nie mam jednak żadnego dowodu naukowego na potwierdzenie tego punktu, dlatego też pozostawmy to na poziomie hipotezy badawczej. 😊
Jakie pies potrzebuje szczepienia?
To bardzo ważne i cieszę się, że rozdzieliłeś kiedy szczepić psa w zależności od wieku. W końcu nie każdy przygarnia szczeniaka lub adoptuje tylko staruszków. Człowiek szczepi się na takie choroby jak tężec, żółtaczka czy śwince. Jak to jest w przypadku psa. Na co należy zaszczepić psa?
Pies potrzebuje szczepienia przeciwko wszystkim chorobom – zwłaszcza wirusowym, które stanowią dla niego realne zagrożenie, a przeciwko którym szczepionka nie pozostawia wątpliwości, że pomoże w wyszkoleniu na tyle skutecznych sił obronnych, które będą w stanie powstrzymać patogeny zanim te narobią szkód.
Pewnym specyficznym wyjątkiem od tej reguły mogłoby być szczepienie przeciwko wściekliźnie, ale tylko i wyłącznie ze względu na ryzyko zachorowania. W przypadku tej choroby (śmiertelnej w prawie 100% przypadków) szczepienia te są obowiązkowe, aby chronić zdrowie i życie ludzi. Dlatego też są tak ważne i wymagane przez większość systemów prawnych w naszym regionie geograficznym.
Nie jestem w stanie powiedzieć przeciwko jakim chorobom należy zaszczepić każdego psa w Polsce, gdyż to zależy od tego, na jakie czynniki jest on narażony. Trochę jak w przypadku ludzi, którzy przecież nie szczepią się przeciwko chorobom egzotycznym w momencie, kiedy całe życie mieszkają w Polsce i nie wybierają się do regionów, gdzie te choroby występują endemicznie (stale).
Jak przygotować psa do szczepienia?
Dobrze. Wiemy już kiedy i na co trzeba zaszczepić psa. Pytanie teraz czy musimy przygotować naszego pupila na takie szczepienia?
Żeby szczepienie było skuteczne i miało zupełnie marginalne niebezpieczeństwo wywołania niepożądanych odczynów poszczepiennych, to przede wszystkim należy szczepić organizm, który jest zdrowy. Jaki to organizm? Czy da się w 100% stwierdzić, czy dany pies jest zdrowy? Niestety nie, ale można sprawdzić, czy nie wykazuje on najbardziej charakterystycznych objawów chorób.
Bardzo ważnym jest, aby organizm psa, którego szczepimy nie był obciążony zbyt wieloma problemami. Dlatego też należałoby upewnić się, czy dany psiak ma problem z pasożytami, czy go nie ma. Jest na to kilka sposobów.
- Można zrobić badanie kału pod kątem pasożytów, ale z tym zastrzeżeniem, aby próbka wysłana do badania była reprezentatywną próbką w kilku dni. (pobieramy po około 5g kału z kilku dni. Albo 3 dni z rzędu, albo 3 próbki pobierane co 2 dni. Wiąże się to z cyklami rozwojowymi pasożytów, bo nie rozsiewają się one do środowiska codziennie)
- Można oczywiście odrobaczyć swojego zwierzaka profilaktycznie, jednak należy pamiętać, że powszechnie dostępne leki przeciwpasożytnicze, podane raz, mogą być niewystarczającą terapią przeciwko bardziej „wyrafinowanym” pasożytom.
Tak więc najlepiej, kiedy pies nie wykazuje żadnych objawów chorobowych, co stwierdzi lekarz weterynarii, a także nie będzie miał w sobie pasożytów.
Szczepienie na wściekliznę – jak często?
Czyli kontakt z weterynarzem to podstawa. Dużo mówi się o wściekliźnie w Polsce. Sam wjeżdżając do mojej mieściny widzę „przerażający” znak ostrzegający, że obszar jest zagrożony wścieklizną u zwierząt. Co ciekawe, a raczej smutne – wiele osób nie zdaje sobie powagi z tej można powiedzieć strasznej choroby. W sieci znajdziemy pełno filmów, na których to nieodpowiedzialne osoby przywołują na jedzenie dzikie zwierzęta (które bardzo często są nośnikami wścieklizny). A podobno wystarczy zadrapanie lub ugryzienie, żeby człowiek zachorował na chorobę, której nie da się wyleczyć i kończy się ona śmiercią. Pamiętajmy, że dzikie zwierze, które podchodzi do człowieka to może być objaw wścieklizny. Jak to jest z psami. W wywiadzie wspomniałeś kilka razy o szczepieniu na wściekliznę – pytanie jak często należy szczepić psa przeciwko tej chorobie.
To proste pytanie. Częstotliwość szczepień przeciwko wściekliźnie przewiduje prawo. W Polsce prawo wymaga od właściciela psa szczepienia go przeciwko wściekliźnie raz do roku, a kolejne szczepienie powinno być powtórzone przed upłynięciem ważności poprzedniego szczepienia.
Z medycznego punktu widzenia wystarczyłoby skutecznie zaszczepić psa przeciwko wściekliźnie raz na trzy lata. Wymóg szczepienia raz do roku został wprowadzony dlatego, że nasz kraj nie ma statusu urzędowo wolnego od wścieklizny o czym pisałem już wcześniej i dlaczego tak to właśnie wygląda.
Ile kosztuje szczepienie psa?
Wiadomo, że szczepienia nie są za darmo. Ale powiedzmy, że osoba szykuje się do adopcji/przygarnięcia psa do domu. Z jakimi około kosztami musi się liczyć jeśli chodzi o szczepienie psa?
W dobie obecnej galopującej inflacji rozmowa o cenach jest mocno fantazyjna. 😉 Mogą się one zmieniać bardzo dynamicznie. Na dzień dzisiejszy, mocno uśredniając, a ceny mogą się też różnić w zależności od miejsca, w którym są wykonywane (wolny rynek), szczepienie przeciwko wściekliźnie kosztuje w okolicach 50-70 złotych, jedno szczepienie przeciwko chorobom zakaźnym w zależności od tego jakie to choroby może kosztować między 70, a 150 złotych i to nie włączając w to wścieklizny. Ceny te są wynikiem kosztów samych szczepionek i pracy lekarza weterynarii, który musi wykorzystać swoją wiedzę, aby w sposób bezpieczny pomóc Waszemu zwierzakowi i aby szczepienie mu nie zaszkodziło w momencie, kiedy jednak nie były w pełni zdrowy.
Czy szczepić starego psa na wściekliznę?
Na koniec ostatnie dodatkowe pytanie, na które raczej znamy odpowiedź ale wiele osób o to pyta. Aby zaszczepić psa musi on być zdrowy. Niestety starsze psiaki często borykają się z problemami zdrowotnymi. Czy więc należy szczepić starego psa np. na wściekliznę?
Czy szczepić starego psa przeciwko wściekliźnie? Prawo mówi jednoznacznie, że tak. Trzeba. Co do aspektu medycznego? Podobnie jak we wcześniejszym przypadku odporność powinna utrzymywać się nawet do trzech lat.
Dziękuję Ci bardzo za ten wywiad. Mam nadzieję, że wielu osobom ten temat się trochę rozjaśni i będą wiedzieli z czym i kiedy udać się z psem na szczepienia. Może w następnym wywiadzie poruszymy temat szczepienia kotów? 🙂 Dajcie znać w komentarzu! Tymczasem zapraszam do subskrybowania kanału Michała na YouTubie i obserwowaniu go w Social Media.
Michał Sorgowicki (@weterynarz_w_sieci) • Zdjęcia i filmy na Instagramie
